Röportaj/Günebakış
Çaykara Belediye Başkanı Hanefi Tok ile geçmiş 5 yıllık belediye başkanlığı dönemini ve ikici döneminin 1 yıllık sürecini konuştuk. Başkan Tok, 6 yıllık başkanlık sürecinde ilçeye kazandırdığı projeleri ve halihazırda altyapısını hazırlayıp yapım aşamasına gelen projelerini günebakış gazetesine değerlendirdi. Trabzon turizminde önemli bir pay sahibi olan Çaykara’nın dününü, bugününü ve geleceğini konuştuk.
Çaykara Belediye Başkanı Sayın Hanefi Tok, ikinci başkanlık döneminiz. Çaykara’ya imzanızı atacak, arkanızda eser bırakacağınız bir süreci yaşıyoruz. Sayın Tok, 5 yıllık ve 1 yıllık döneminizi kısa bir değerlendirdikten sonra turizme yönelik yaptığınız projeleri anlatır mısınız?
Öncelikle Günebakış gazetesi olarak bizi ziyaret ettiğiniz için çok teşekkür ederiz. 2014 yılından sonra Büyükşehir Yasası ile beraber belediye başkanı olduk. 5 yıl geçmiş dönem, 1 yıl yeni dönem olmak üzere 6 yılımızı tamamlamış olduk. Geçmiş döneme baktığımız zaman ilçe belediyeleri olarak kapanmış belediyelerin ilçe belediyelerine yönelik getirmiş olduğu mali külfet, yeni yapılanma ve bununla birlikte hızlı bir şekilde icraatlarımıza başladık. O günkü vermiş olduğumuz sözlerle yapacağımız yatırımlarla beraber yola çıktığımız ve seçim broşürlerinde de ilan ettiklerimizin yüzde 60’ını hemen hemen gerçekleştirdik. 5 yıl içerisinde ilçemize gerek Büyükşehir’in gerek ilçe belediyelerinin gerekse de bakanlıkların hibe projeleri ile birlikte bize sundukları katkılarla yaklaşık 50 milyona yakın yatırım gerçekleştirdik. Bunlar içerisinde kamu binaları ile beraber park, bahçe, betonlama, sanat yapıları, menfez, asfaltlama çalışmaları gibi alt ve üstyapı yatırımlarıyla ilçemizdeki 5 yılımızı tamamlamış olduk.
Bu süreçte en önemli ve en büyük projeniz hangisiydi?
Buradaki en büyük projemiz şuydu. Malumunuz Çaykara 1948 yılında ilçe olmuş… İlçemizde yapılaşma çok bozuktu. Özellikle konaklama konusunda… Yaşam kalitesinin düşük olduğu konutlar vardı. Hızlı bir planlama ile beraber ilçemizi kentsel dönüşüm alanı ilan ettik. 6 hektarlık alan içerisinde. Ve bunu 3 etap şeklinde planladık. 1. etapta kamulaştırma sürecini tamamlamış olduk. Projeler hazırlanmış şuan ihale sürecini bekliyoruz. 2016 yılında kamulaştırma işlemine başladık. Dört buçuk yıl gibi kısa süre içerisinde bütün kamulaştırma işlemini tamamladık. Bu gibi ilçelerde yapılacak ve yapılmış olan bana göre en hızlı kamulaştırma işlemi ihale aşamasına gelmiş olan bir işlem. Çünkü adamın dükkânını alıyorsunuz, evini alıyorsunuz, tam ilçe merkezimizde… Adamı işinden ediyorsunuz, aşından ediyorsunuz. Ancak şükürler olsunki vatandaşımız bu konuda çok duyarlı davrandı. Biz bu işe başlarken bir kamuoyu araştırması yaptık. Halkla beraber belediyemizi yönetelim dedik. Halkın projelerimiz hakkında ne düşündüğünü sorduk. %100 oranında vatandaşımızdan destek aldık. Biz bu desteği aldıktan sonra bu işe giriştik. Birinci etabı kavgasız, gürültüsüz tamamlamış olduk.
1. Etap kaç konuttu?
90 konutumuz var, 44 dükkânımız var, belediyemizin sosyal tesisleri var, yeni otogar inşa ediyoruz. Orada 50 araçlık kapalı otoparkımız olacak. Belediyemizin elzem ihtiyaçları var. Düğün salonumuz, konferans salonumuz olacak, 250-300 kişilik. Bunlar bir ilçede olmazsa olmazdır. Bu çerçevede vatandaşlarımızla gerek maddi, gerekse dükkan karşılığı anlaşmaların hepsini tamamladık. İnşallah bu ay içerisinde ihaleye çıkıp 2 yıl gibi kısa süre içerisinde bu projeyi bitireceğiz. Çok modern konutlar olacak burada. Bu konutlarda 3+1, 2+1 daireler var.
Bu konutların sahipleri belli mi?
Hak sahiplerini şu şekilde belirleyeceğiz. Uzlaşmalarda 16 dükkan sahiplerine verdik. Yaklaşık 10 konut hak sahipleriyle uzlaşma sağladık. Geri kalan 80 konut TOKİ tarafından kura usulü ile veya serbest satıştan daha sonra satılacak.
Bu süreç içerisinde Çevre ve Şehircilik Bakanı Sayın Murat Kurum’un desteğiyle Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Berat Albayrak’ın DOKA üzerinden bize sağlamış olduğu hibe ile beraber Of’tan başlamış Çaykara, Dernekpazarı, Uzungöl yolu üzerindeki binaların yöresel mimariye uygun mantolama, cephe yenileme işi ile beraber 1. etabını tamamlamış olduk. Bakanımız Berat Albayrak’ın desteğiyle bir buçuk milyonluk projeyi tamamlamış olduk. Çok güzel bir görsel ortaya çıktı. Bugünlerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın sağlamış olduğu 500 bin liralık kredi ile beraber merkeze dokunuyoruz. Bunlar da tamamlandıktan sonra inşallah ilçemizin 1 yıl önceki görüntüsünden farklı olarak radikal değişikliği görülmüş olacak. İnşallah inşaatı da en kısa sürede başlatırız. Çaykara huzurlu bir kent… Belki küçük şehir ama her yerden ulaşılabilecek yakınlıkta. Daireye karşı çok talep var. Merkezde daire istiyorlar. Önemli olan burada yaşayan insanların daire alması. Yoksa parası olan gelir buradan dairesini alır. Biz bunu arzulamıyoruz. Biz TOKİ ile daha sonra görüşeceğiz. Belli şartlar çerçevesinde vatandaşımıza dükkânlar ve modern konutları satmış olacağız.
Çaykaralılara modern, yazın kullanabilecekleri bir konut düşünmüyor musunuz? İkinci etapta böyle bir düşünce var mı?
Biz 2016 ve 2017 yılında Toplu Konut İdaresi ile beraber Çaykara’mızda 70 konut yaptık. Sosyal konut olarak. Hak sahiplerine daireleri verdik. Vatandaşlarımız huzurlu bir şekilde evlerinde oturuyor. En büyük projelerimizden bir tanesi sanayi sitesiydi. İlçemizde nihayetinde küçük sanayi ile uğraşan esnafımız var. Ve bu ilçede hoş olmayan gürültü ve görüntü kirliliği oluşturan şeylere çözüm bulmak adına… Onun da temelini atmış olduk. Güzel bir firma tarafından yapılmaktadır. ‘Belediye bunun neresinde?’ derseniz belediye bu işin altyapısındadır. Yolu, elektriği, suyu, imarı ve düzenlemesindedir. Bunları tamamladıktan sonra esnafımızı korumak adına küçük sanayi ile uğraşan Çaykara ve mahalleleri dahil olmak üzere 20-25’e yakın küçük sanayicimiz var. Bu çerçevede biz özel firma ile beraber maliyetine dükkân vereceğiz. Sıfır maliyetle beraber. 15-20 milyonluk bir projedir. Kolay bir proje değil. Bunları belediye de yapsa, kamu da yapsa bedavaya verecek değildir. Minimum maliyetle beraber inşallah biz bunları esnafımıza sunacağız. Çok talep var. Firma, 20’ye yakın dükkânın sözleşmesini yapmış bulunmaktadır. Geri kalanlar ile 1-2 hafta içerisinde bir görüşme yapacağız teşvik edeceğiz. Çünkü sokakta artık insanlar rahat yürümek istiyor. Artık ilçemizi geleceğe taşımak zorundayız. Böylece turizmden daha fazla pay alırız. Uzungöl’e 3 milyon civarında turist gelmektedir. Bunların belki de yüzde 1’e ilçemize uğramaktadır. Eğer şekillendirmezseniz ilçeyi geleceğe hazırlayamazsınız. Turizmden minimize faydalanmış olursunuz.
Çaykara’dan bahsederken eğitimden bahsetmeden olmaz. Biraz eğitimden bahseder misiniz?
Evet bu süreç içerisinde eğitime dokunmadan geçemeyiz. İlçemiz Trabzon’da eğitim noktasında Türkiye’de ses getirmiş olan bir ilçedir. Çok farklı eğitim sistemi uyguluyoruz. Burada gerek kaymakamlığımız olsun gerek valiliğimiz gerekse ilçe milli eğitim müdürlüğümüz ve personel öğretmenlerimiz ciddi manada gayretlerimiz hep beraber bu eğitimi geçmiş yılların yakalamış olduğu standardın üzerine çıkartmak için uğraşıyoruz. Biz ilçe olarak kendimizle yarışıyoruz. Ve çok güzel sonuçlar elde ediyoruz. Bu yıl sanırım geçmiş yıllara oranla çok daha güzel sonuçlar elde etmiş olacağız. Altyapımız buna çok uygun. Belediyemize ait bir kız yurdumuz var. Kemal Ayvacı’nın bir vakıf aracılığıyla yapmış olduğu yurdumuz var. Daha sonra biz devraldık. 120 tane kız öğrencimiz var.
Çaykara’nın eğitimdeki yeri nedir?
Çaykara, eğitimde Trabzon’da birincidir. Gerek ortaöğretimde, gerekse üniversite yerleştirmelerinde olsun Türkiye’nin en büyük üniversitelerine öğrenci göndermektedir… Bizim amacımız belediye olarak yol betonlamasından, duvardan çok önemli olan bir insan yetiştirmektir. Çünkü biliyoruzki bunların hem ilçemize hem ülkemize faydası olacaktır. Bu topraklarda yetişen insanlar, gerçekten ülkesine hizmet ediyor. Çocuklarımıza imanlı, ihlaslı, milliyetçi, vatansever bir eğitimle beraber onlara hepsini veriyoruz. Bakanlıklar nezdinde sosyal olarak birçok projeye imza atıyoruz. Çocuklarımızın Türkiye’nin tarihi turistik yerlerine gönderiyoruz. Öğrencilerimizi bu şekilde motive etmeye çalışıyoruz. Bunun yanında 120 kişi kapasiteli kız, 120 kişi kapasiteli erkek öğrenci yurdumuz var.
Bu yurtları belediye mi işletiyor?
Hem kız öğrenci yurdunu hem de erkek öğrenci yurdunu işletiyorduk. Erkek öğrenci yurdunu Milli Eğitim Bakanlığına devrettik. Çünkü belli bir süre sonra altından kalkamıyorsunuz. Ama kız öğrenci yurdu tamamen belediyenin işletmeciliği altındadır. Finansmanını hayırsever iş adamları ile sağlıyoruz. Aylık giderimiz 50-60 bin civarındadır. Yıllık bazında baktığımız zaman 80 bin ton kömür gidiyor bir yurda. Üç öğün yemeğimiz oluyor. İşadamlarımız eğitimin kalitesini yükseltmek için elinden gelen her şeyi yapıyor. Öğrencilerimize burs veriyoruz. Öğrencilerimizi teşvik ediyoruz. Örneğin bu sene ben bir kampanya başlattım. Tıp Fakültesi kazanan, maddi durumu iyi olmayan öğrencilerimize 500 lira burs vereceğiz dedik ve verdik. Bunun yanında 150’ye yakın öğrencilerimize 250 TL civarında burs veriyoruz. Tüm bunlar öğrencilerimizi okumaya teşvik etmek için. Okullarımızın fiziki yapısını da iyileştirdik. Sosyal alanlarla donattık. Hakeza İmam Hatip Okulumuza ek bina yaptık. Bu çerçevede ilçemizde yaklaşık 2bin 400 öğrencimiz var. Nüfus sayısı düştü. Öğrenci sayımız nüfusumuzun yüzde 20’si civarındadır. İlçe dışından da bize öğrenci geliyor. Şimdi yeni bir okul yaptık 24 derslikli… PTT Müdürlüğü tarafından, bize okulu kazandıran Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, İçişleri Bakanımız Sayın Süleyman Soylu’ya çok teşekkür ederiz. Bir talebimiz oldu Rabbim de nasip etti. Bir günde gece beni arıyor ve okula başlıyoruz deniyor. 6 ay gibi kısa süre içerisinde her yönüyle 24 derslikli İmam Hatip Ortaokulu olarak düşündüğümüz okulumuzu hizmete açmak için bekliyoruz.
Yüksekokul beklentiniz vardı. Son durum nedir?
Turizm Hizmetleri ve Turizm Rehberliği Meslek Yüksek Okulu, YÖK tarafından onaylanmış. Onun yerini hazırladık. Bir iş adamı ile de görüştük. Orhan Kalyoncuoğlu ile görüştük. Kalyoncu Holding’in sahibidir. En kısa sürede başlama sözünü aldık. Benim seçim vaatlerinde bu okul hizmeti vardı. Trabzon’da Karadeniz Teknik Üniversitesi bünyesinde bir okul yok şu anda.
Bunun yanında bölümleri çeşitlendirebilirsek aşçılık okulu açmak istiyoruz. Biz ekonomik anlamda ilçemize bir hareketlilik gelsin ve turizme hizmet edebilecek kaliteli insan yetiştirelim diyoruz. Çünkü Trabzon’da turizmin yükünün yüzde 80’ini çeken Uzungöl’dür. Kaliteye ihtiyacımız var burada. Gelen misafirlerimizi memnun ve mutlu edebilmek için. Gerek Trabzon’da gerekse ilçemizde olsun bir insana ne kadar iyi davranırsanız o kadar çok müşteriniz artar. İnşallah bunu sağlayacağız. Bazen memnuniyetsizlikler olabiliyor. Bu olumsuz kriterleri önümüzdeki süreç içerisinde işletme sahipleri ile görüşüp hizmet kalitesinin standardını yükseltmiş olacağız.
Teleferik konusu ne aşamadadır?
Teleferiğin 1 yıl önce ihalesini yaptık. İhaleyi sattık. Buna yatırımcı bulduk. Uzungöl’deki planın iptal olması bizi 1 yıl geciktirdi. Ülke ve insanların farklı destinasyonlara ihtiyacı var. Uludağ’da, Erciyes’te, Kars’ta ve Erzurum’da bakıyorsunuz var. Trabzon’da böyle bir alan yok. Trabzon çok turist alan bir yer. Ulaşılabilirlik açısından iyi konumda. Örneğin Almanya’dan gelmek isteyen bir kişi 3 saatte İstanbul’a 2 saatte Trabzon’a ve 1 saatte de ilçemize toplamda 6 saatte hazırladığımız kayak merkezine ulaşmış olabilecek. Yap-işlet-devret modeli ile teleferiğin ihalesini yaptık. Alıcısını da bulduk. Plan onaylandıktan sonra hızlı bir şekilde imalata geçeceğiz. Devamında kayak tesislerimiz var bunları da planlıyoruz. Uzungöl’de 10 bin yatak kapasiteli otellerimiz var. Gidip bakabilirsiniz kışın 3 ay çalışıyor oradaki vatandaşlarımız. İnsanların ciddi manada yatırımları var. Adam 3 ay 4 ay çalışıyor ve bu süreyi uzatamıyoruz. Bu yüzden hem Uzungölü’müze katkımız olacak hem de Çaykara’ya katkımız olacak. Teleferikle beraber ilçe belediyemizin geliri olmuş olacak. Cirodan yüzde 11 pay belediyeye katkı sunacak. Bu da bizim hesaplamalarımıza göre 1 artı KDV 2 milyon TÜFE oranında her yıl artacak. 25-30 milyonluk ciro ile beraber 3 milyonda oradan gelirse belediyemizin 5 milyona yakın yıllık geliri olmuş olacak. Ve bu ilçe Belediyesini ciddi manada rahatlatmış olacak.
Turizmde projeleriniz Uzungöl’le sınırlı mı?
Sadece Uzungöl değil bölge turizmi açısından katma değeri yüksek olan bir bölge… Dünyanın en tehlikeli virajları olarak adlandırdığımız Karaçam Mahallesi’ne bağlı Bayburt bağlantı yolumuz var. Adrenalin tutkunları için spor aktivitesi yapılabilecek olan bir yer. Tarihi ile geçmişi ile beraber bize örnek teşkil eden bir yer Şehitler Abidesi olan Sultan Murat Yayla’mız var. Sultan Murat’la alakalı bir kentsel dönüşüm projesi hazırladık. 15 Temmuz olayları çıktıktan sonra askıya almak zorunda kaldık. Onların da projesi hazır ki, orada bir 70 dönüme yakın hazine arazisi var. Mera değil yani. Orada yapılaşmaya müsaade ediyor kanun. Yoksa burada meradan çıkarıp hazineye devretme gibi bir durum yok. Son zamanlarda belki bu yıkımlarla alakalı yaylalarda yapılaşıyor, imajla dolacaktır o projeye başlamak. Buradaki 70 dönüm hazine arazisidir. Bunların da ihtiyacı var. Bu ülkenin bu gibi yerlere ihtiyacı var. Turizm adına ihtiyaçları var. Bunları imara açmak değildir. Küçük küçük yapılarla beraber oranın dokusuna uygun… Turizm bölgesi inşallah konaklamaktan ziyade ticari amaçlı düşünüyoruz. Belki orada 2 katlı orada küçük küçük oteller yapılabilir. İhaleden sonra Çaykara’da adım atmaya başlayacağız. 1. etabına kaynak bulursak TOKİ ile anlaşabilirsek bir projemiz var. Tamamen yöresel mimariye uygun… Bunu daha da geliştirebileceğiz belki.
Uzungöl’de yeniden yapılanması konusunda imar konusunda sıkıntılar vardı. Buna da değinebilir misiniz?
Malumunuz 2017 yılından önceki binalara İmar Barışı Kanunu çıkartılmıştı. Bu süreç içerisinde Uzungöl’de son zamanlarda bir yıkım oldu. Bu elbette bizi üzdü. İnsanların öz kaynağını yıkmış oluyorsunuz. Bir insan olarak bizi bu durum üzdü. Devlet şunu dedi: ‘2017’den sonra yapılacak olan binaları yıkacağım’… Devlet, ciddi bir refleks gösterdi. Bu yıkımlar sadece Uzungöl’ümüzde, Çaykara’da olmadı. Rize’de, Trabzon’da, Kardeniz’de, Ege’de, Akdeniz’de de oldu. Kaçağa dur demek lazım! Bu bize neyi getirdi. Bu tamamen Çevre ve Şehircilik Bakanlığının tasarrufudur. Belediyelerin yıkma gücü olmadığı için bakanlık bu şekilde bir irade gösterdi. Yavaş yavaş yaraları sarıyoruz. Yasal olmak şartıyla Belediye, Kaymakamlık, Valilik üzerinden ruhsat almak şartıyla vatandaşımıza biz malzeme konusunda yardım edeceğiz. Özellikle fakir fukaraya yardımcı olacak. Ki bu yardımlar da başladı. Yöreye uygun projelendiriliyorlar, ruhsatlarını alıyor insanlar. Önceki kaçak yapılar ruhsatlandırılıyor. İnşallah önümüzdeki dönemde hayata geçmiş olacak. Şu yakın zamanda imar yasasına ilişkin yeni bir kanun çıktı. Mahalleye dönüşen köylerde yapılaşma ile ilgili ‘Kırsal Yapı Belgesi’ adı altında belge vereceğiz. Sadece mimari proje ile beraber basit bir yapı kayıt belgesi ile mimarisini biz belirleyeceğiz. Yapım şartlarını bakanlık belirleyecek. Vatandaşımızın daha kolay ruhsat alıp bina yapma şansını vermiş olacağız. Aslında bu Trabzon için çok büyük bir engeldi. Sadece bu Çaykara’nın sorunu değil, Trabzon’un 18 ilçesinin, Karadeniz Bölgesi’nin, Türkiye’nin plansız alanları ile alakalı bir sorundu. Bu konuda çok iyi bir adım atıldı. Bu adımı Büyükşehir 3-4 ay önce attı. Bu kanun çıkmadan önce belediye çalışmış oldu. Bu kanunu bekliyorduk. Rahat bir şekilde inşaat yapılmış olacak.
Bunlara ilave etmek istediğiniz bir şey var mı?
Önümüzdeki dönemle alakalı şunu söylemek istiyorum; vaatlerimizle yola çıktık. Vaatlerimizin yüzde 60’ını gerçekleştirdik. Bir Gençlik Merkezi projemiz vardı ve bunu da temmuz ayında bitirmiş olacağız. Dolayısıyla ilçemizi hem sportif hem turizm anlamında geleceğe hazırlamış olacağız. Geçmiş dönemle alakalı Spor Bakanlığına bağlı stadyumumuz var. Bunun tribünü, aydınlatması, soyunma odaları yoktu. Spor Toto ile yaptığımız protokol ile beraber 650 liraya yakın kaynak sağladık. Çok güzel oldu gençlerin hizmetine açılıyor. Yeni saha düzenlemesi ile beraber vatandaşın hizmetine sunacağız. Özellikle yaşamın yoğun olduğu yerlerde daha da güzel çalışmalarımız olacak. Ataköy Mahallemizde, kız meslek lisemiz var. Akıl ve Ruh Sağlığı Hastanemiz de var, nüfus olarak yoğun olan bölgemizdir. Bu yüzden orada bir okul hayata geçirmek zorundayız. Yeni bir okul düşünüyoruz. Çünkü Sağlık Meslek Lisesine fazla talep yok. Bu okulda inşallah dönüştüreceğiz. Orada da yine 200 kapasiteli bir yurdumuz var. Belediye binasını ben yurt olarak tahsis ettim. Şimdi Spor Toto ile beraber Kapalı Spor Salonu yapacağız. İnşallah bunun da bir iki ay içerisinde protokolüne imzalarız. Gerçekten ilçemizde dokunmadık bir mahalle bırakmadık bu süreç içerisinde. Büyükşehri’mizin betonlama ve sanat yapıları ihalesi var. İlçe belediyesini yeni ihaleye çıkıyoruz 3-4 milyonluk mahallelerimizden gelen talepleri duvar, beton gibi İller Bankasına borçlanmak suretiyle ihaleye çıkıyoruz. 2 yıl içerisinde 32 mahallemizin her noktasına dokunduğumuz gibi bu dönemde dokunmuş olacağız. 2023’e ülkemize hazırlamış olacağız. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a desteğimizi güçlü bir şekilde sürdürmüş olacağız.
Teşekkür ederiz…
Ben teşekkür ederim