Çaykara – Dernekpazarı Folkloru 1

Çaykara Coğrafi Yapısı

Çaykara, dağlık ve kayalık bir yapıya sahiptir. Trabzon iline 75 km uzaklıktadır. İlçe merkezi denizden 280 metre yükseklikte ve 25 km içeridedir. Of ilçesinden  Bayburt ili istikametine uzanan vadinin içinde kurulmuştur.

Soğanlı Dağları ve Uzungöl Bucağının doğu ve güneyinde bulunan dağlardan çıkan sular, Ataköy Kasabası yakınında birleşerek Solaklı Çayı adını alır, Of ilçesinde denize dökülür. Solaklı Çayı’nın yatağı dar olduğundan, bu çayın kenarında bulunan ilçenin yerleşim alanı da dardır. İlçenin 420 km2’lik bir yerleşim alanı vardır. Of-Dernekpazarı ve Çaykara-Bayburt Devlet Karayolu, Solaklı Çayı’nı takip eder. Bayburt ili sınırları içinde bulunan Soğanlı Dağlarının yüksekliği 2.500 metreyi bulur.

Çaykara Siyasi Yapısı

1947 yılında ilçe statüsüne kavuşan Çaykara, 4 kasaba, 27 köy ve 11 mahalleden oluşmaktadır. İlçenin dağlık ve yamaç oluşu nedeniyle evler (yerleşim alanları) çok dağınıktır.  Bu itibarla her mahallenin birçok mezrası (Kom) ve yazın şenlenen yaylaları bulunmaktadır. Merkez belediyesinden başka  Ataköy,  Karaçam, Uzungöl ve Taşkıran kasabalarında belediye teşkilatı kurulmuştur. İlçe merkezinde alt yapı hizmetleri tamamlanmış olup, çevre ilçelerle de ulaşımı sürekli ve normal durumdadır.

2014 yılına kadar 4 kasaba, 27 köy ve 11 mahalleden oluşan ilçenin, Trabzon ilinin büyükşehir olması nedeniyle kasaba ve köyleri 32 mahalle konumuna getirilmiştir.

Dernekpazarı Coğrafi ve Siyasi Yapısı

Dernekpazarı, dağlık ve kayalık bir yapıya sahiptir. Trabzon iline 70 km uzaklıktadır. İlçe merkezi denizden 280 metre yükseklikte ve 20 km içeridedir. Of ilçesinden Bayburt ili istikametine uzanan vadinin içinde kurulmuştur.

Dernekpazarı’nın kesin olarak hangi tarihte kurulduğu bilinmemekle birlikte, “Kondu” adını zengin bir Rum’un isminden kaynaklandığı sanılmaktadır. Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon ve yöresini 1461’de ele geçirmesiyle, Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Maraş’tan gelenlerin buraya yerleştiği söylenirse de bu iddia kesinlik kazanamamıştır. Bir söylentiye göre; Of ilçesi ve çevresindeki bataklık nedeniyle bölgelerde üreyen sivrisineklerin yaydığı sıtma hastalığından korunmak için; insanlar, Dernekpazarı’na gelip yerleşmiştir.

1. Dünya Savaşı sırasında Trabzon ile birlikte burası da Rus işgaline uğramış, Dernekpazarı’nda yaşayanların bir kısmı batıya göç etmiştir.

Devam edecek…

Ahmet Yaşar ZENGİN

Not: telif hakları yazara aittir izinsiz çoğaltılamaz ve  kullanılamaz