Ev Eşyaları-Kab kacak (Araç-gereçler)

Ev Eşyaları-Kab kacak (Araç-gereçler):

Çaykara’nın folklorik yapısında ev eşyalarının ve isimlerinin de ayrı bir yeri ve önemi vardır. Ev eşyaları derken bu eşyanın içine, evin içinde ihtiyaç duyulan kap kacak, araç gereçler olduğu gibi evin dışında tarlada, çayırda ve ormanda lazım olan el aletleri, zirai aletler de girer. Nitekim bu el aletleri de evde muhafaza edilir veya evin etrafında bulundurulup lazım olduğu zaman kullanılır.

Eskiden köylerde, evin su ihtiyacı köyün belirli yerlerinde bulunan su ğuvanlarından, kesme taştan içi oyulmuş, kaynak akar su ile dolan su kurunlarından, taş depolarından(alttan tıpalı) ve çeşmelerden taşıma ile karşılanırdı. Yöremizdeki su kaplarının isimleri şunlardır: İstemli, güğüm, kafeka (küçük güğüm). Bunlar bakırdan olup istemlilerin ağızları kapaklıdır. Yemek pişirme, süt kaynatma, hayvanlara yal hazırlama ve pişen yemeklerin konulduğu kaplar ile sofra kap kacağı şunlardır:(Yemek pişirmek için) Çorba kazanı, pilav, sarma gibi öğünlük pişirilen yemekler için halkobul (küçük kazan), süt, yoğurt biriktirmek için yayla kazanı, kay mak teknesi, yoğurdun mayalandığı saplı ve kapaklı, kalaylı kap: Bakraç, evin aile fertlerine yöremizde “külfet” denir, külfetin hep birlikte çorbayı (mısır veya arpa çorbası, ya da unlu lahana veya ğuliya denilen lahana haşlaması) kaşıkladıkları iki baş büyüklüğünde bakır kalaylı tas, pilav, kesme makarna ve diğer yemek çeşitlerinin konduğu kapaklı ve kapaksız sahanlar(tabak), bakır su maşrapası, ağaçtan yapılı yer sofrası veya bakırdan yemek sinisi, genellikle şimşirden yapılmış tahta kaşıklar, kahvaltı için içlerine yağ, peynir, bal, reçel, kavurma konulan sahanların daha küçüğü bakır tabaklar, baklava pişirmek için “kıylı” tabir olunan bakır siniler. Ev içinde mısır ununu koymak için kurun, yağ, peyniri koymak için küçük büyük kavranlar, turşu, sirke gibi kışlık yiyeceklerin tutulduğu toprak küpler,bal çömlekleri (kudi) yemek kaplarının dizildiği terekler(oflan), ağaç işi konsol, camekanlı dolap, karyola, yerde Çaykara imalatı kara veya beyaz renkte keçe ve benzeri ev eşyalarına rastlanırdı. Şimdi herkes yeniye döndüğü için bunların birçoğunu evlerde bulamayız.

Yöremizde ev eşyaları ve araç gereçleri kapsamına giren el aletleri ile çayır biçme ve tarla ziraatı aletleri şunlardır: Bel, kazma, çapa, kürek, balta, nacak, tahra, orak, kerendi(tırpan), yaba, senek, tırmık, keser, çekiç, kösre taşı, sepet, kofin, kufisa, kaşağı, kol hızarı ve benzeri el aletleri, araç-gereçler…

Kaynak:Çaykara Müftülüğü ve Çaykara Gazetesinin ortaklaşa düzenledikleri Çaykara’nın Manevi ve Kültürel Değerleri Sempozyumu-1

(Araştırmacı yazar Ahmet Cemal NİYAZOĞLU)

www.caykaragazetesi.com