Çaykara Dernekpazarı folkloru 4

İkili Bir Atışmaya Örnek:

Eğridere’den Ağrali Mustafa ile Maraşlı’dan Kornaba Ahmet arasında bir atışma:

Karnaba

Artuk ehtiyar oldun

Astun mi eleğuni

Ağrali.  

Ey paçan dilencisi

İşte al direğuni

Karnaba

Gezerda dilenurum

Sen bağla şeleğuni

Ağrali

Elbet bir şey verurum

Sen ketur küleğuni

Hadili (Ğadili) ile Şinekli (Ataköy)’nin atışması

Hadili (Ğadili) 

Cebişler geri geri

Beri gelsun tekeler

Şinekli

Hadidansun dilenci

Omuzunda heybeler

Ğadili

Ben da dilencimiyum

Ha fuşki da çengeler

Çaykara bölgesinin ünlü atışma ustası Mahnida Ahmet DURGUN ile Ataköy’den Hamdi KORKMAZ arasında yine ikişer mısralı bir atışma

Mahnida

Şinekten bir gız sevdum

Selâm söyle softaya

Hamdi

Şinekten gız vermezler

Dayanamaz cefaya

 Mahnida

Davet ettiler beni

Oturttiler sofraya

Hamdi 

Alim bilurdum seni

Başladun hurafaya.

Üç dizeli atışmaya örnek.

A Gurubu

Arkadaşluk müşterek

Yolcu yoluna gerek

Memnunuk hepunuzden

B Gurubu

Sele gitti ırmaklar

Okunuyur evraklar

Geleyurler temizden

A Gurubu

Cin misun yoksa peri

Haman eskiden beri

Çikamadun pehrizden

B Gurubu

Bir acayıp bakarsun

Ciyam gibi çikarsun

Ey arkadaş gehrizden

Adı Soyadı: Fatma Ayaz

Memleket: Eğridere (Gorgoras) Mahallesi Çaykara Trabzon

Oturduğu Yer: Balıklı Köyü- Çayırlı / Erzincan

Yaş: 87

Mesleği: Ev Hanımı

Derleme Tarihi: 22.02.2017

Derleyen: Ahmet Yaşar Zengin

Oğlan                       

İn dereye dereye

Al dereden taşları

Geçti bizden sevdalık sevdaluk mu?

Al cebumdam saçları

Kız

İn dereye dereye

Ne ineyin dereye

Babanun parası yok

Seni evlendurmeye

Adı Soyadı: Fatma Ayaz

Memleket: Eğridere (Gorgoras) Mahallesi Çaykara Trabzon

Oturduğu Yer: Balıklı Köyü- Çayırlı / Erzincan

Yaş: 72

Mesleği: Ev Hanımı

Derleme Tarihi: 01.03.2017

Derleyen: Ahmet Yaşar Zengin

O Gene Köyü

O genede haşılı (ğaşili)

Vururlar dize kadar

Miçibil Köyü

Miçibil’de süt boldur

Siz de açlık ne kadar

Adı Soyadı: Numan Güner

Memleket: Maraşlı Köyü Çaykara Trabzon

Oturduğu Yer: Başakşehir

Yaş: 59

Mesleği: Serbest Meslek

Derleme Tarihi: 03.02.2017

Derleyen: Ahmet Yaşar Zengin

Takma Türküler

• Takma türkü ne demektir?
• Bir şeyi açıkça söylemeden, üstü kapalı bir şekilde, bir söz ustası türkücünün karşısındaki türkücüye üstü kapalı anlam taşıyan dörtlü, altılı veya sekizli türkülerle takılmasına takma türkü denir.
• Takma türküye örnek verebilir misin?
• Mesela:

Muziplik olsun diye, Kabataş’ta Hişiroğlu’nun düğününe davetli ünlü türkücü Karnaba’nın çapulalarını (ayakkabı) gizlerler. Bu durumu fark eden Karnaba Ahmet, durur mu?

Dörtlü Takma Türküye örnek

Akşamdan duşundiler

Aşlayalum çorbayı

Geturdiler güğumi

Bulmadiler kubayı

Çabalayı çalanlar

İncitti bu bobayı

Eygidi Hışıroğlu

Bildun mi Karnabayı

Maraşlı’dan Osmançelebioğlu Hüseyin Ağa, kaçırdığı sevgilisiyle ormanda saklanırken sevgilisine şöyle seslenir:

Nesip bu idi başa

Artuk geçti temaşa

Soğuk su katmaz aşa

Gönülden seven beni

Arka vermişum daşa

Ey sevduğum bin yaşa

Bin asker bir da Paşa

Gelseler vermem seni

Hikâyeli Türküler

Adı Soyadı: Numan Güner

Memleket: Maraşlı Köyü Çaykara Trabzon

Oturduğu Yer: Başakşehir

Yaş: 59

Mesleği: Serbest Meslek

Derleme Tarihi: 28.02.2017

Derleyen: Kemal Gedik

Karnaba Nüğman askere gitmemek için saklanıyordu, askerler kovalıyordu. Bir gün evde kuymak yapmıştı. Sofrayı kurmuş. Kuymağın tadına bakmadan evin penceresinden askerlerin eve doğru geldiğini görmüş. Kıskıvrak yakalanacağını anlayan Karnaba Nüğman aşağıdaki dörtlüğü söylemiş:

Nuğman ye kuymağı

Bundan başka aş olmaz

Nuğman kalk git askere

Hükümet ile baş olmaz

Maraşlı (Paçan) köyünden Osmançelebioğlu İbrahim Ağa, hükümet erkânlarıyla konağın bahçesinde sohpet ediyordu. Karnaba Ahmet, Vaktanç (Koldere) köyünden dayısından bir çuval mısır almış. Evine giderken konağının önünden geçiyordu. Karnaba’nın fakir veya zavallı olduğunu bilen Osmançelebioğlu İbrahim Ağa biraz dalga geçmek biraz da hükümet erkânına hava atmak için Karnaba Ahmet’e, bir türkü söyle de keyfimiz yerine gelsin.

Karnaba Ahmet’in Osmançelebioğlu’na söylediği sekizli takma türkü

Yıkılur saltanatun

Sultan Süleyman olsan

Bulur seni Azrail

Gökte asuman olsan

Parçalar seni rüzgâr

Dağlarda duman olsan

Yener seni Azrail

Çok da kahraman olsan

Sual için kâr etmez

Ahrette pişman olsan

Heves ederdum sana

Dünyaya baki kalsan

Ahmet Yaşar ZENGİN

Devam Edecek
Not: telif hakları yazara aittir izinsiz çoğaltılamaz ve  kullanılamaz